Bogaardt Parenteel

                

J.E. de Waal, geboren Bogaardt 1919, overleden 2005

De familie Bogaardt staat bekend als een Nederlands-Indische familie. In de regel betekent dit dat de familie meer dan een generatie in Nederlands Oost Indië  heeft verbleven.

De eerste Bogaardt vertrok halverwege de 18e eeuw als assistent koopman voor de VOC van de Amsterdamse kamer naar Hougly, Chinsura, Bengalen. Hij maakte een flinke carrière van assistent koopman naar opperkoopman naar Resident van Bengalen. Deze Anthony speelde een rol in de verhouding tot de concurrerende Engelse Oost-Indische Compagnie, wat hem deed belanden in Engelse krijgsgevangenschap. Op 20 juli 1787 werd hij benoemd tot opperkoopman en Resident van Bengalen.

VOC fortificatie van de factorij Hougly, Chinsurah, Bengalen, geschilderd door Hendrik van  Schuylenburgh 1665

Deze Anthony Bogaardt III was de zoon van Anthony Bogaardt II, een apotheker uit Den Haag. Naast het apotheker`s vak was Anthony II actief als beheerder van onroerend goed via het Haagse Kadaster en bezat hij zelf ook enige panden. Zijn apotheek had hij waarschijnlijk op de Lange Poten naar achteren uitkomend op de Korte Begijnenstraat in Den Haag.Met de kinderen Pieter en Alida betrekken zij het in Utrecht aangekochte huis op de Oude Gracht ten westen van de Bakkerbrug ter hoogte van de Hamsteeg. Pieter voegde later ‘de Puimege” toe aan zijn achternaam.

Anthony II was ook laatstelijk Ordinaris Clerq (algemeen secretaris)  ter Hollandsche Provinciale Reeckenkamer. Hij was bevoegd in die functie als arbiter op te treden onder het gezag van het Hof van Justitie in ´s Gravenhage. Hij heeft ook gedurende 2 jaar de functie van directeur van de stadskraan van Den Haag vervult. Deze stadskraan kent deze geschiedenis, dat zij terug onder het beheer van Den Haag  is gekomen, waar eerder : ” de Magistraat koopt van de Kerkmeesters der St. Jacobskerk de kraan en kraandienst, welke bij donatie door die van Den Haag vroeger aan de kerk was vergund, tegen een jaarlijkse rente van 18 pond, 1588 februari 10″.

Door al deze toch wel diverse functies is Anthony II vaak terug te vinden in notariële archieven.

Hij verhuisde later in een tweede huwelijk naar Utrecht waar hij overleed. In Ouderwater trouwde hij met Catherina Petronella de Saint Viance de Puymège. Zij woonden in Utrecht met de kinderen Pieter en Alida betrekken zij het in Utrecht aangekochte huis op de Oude Gracht ten westen van de Bakkerbrug ter hoogte van de Hamsteeg. Pieter voegde later ‘de Puimege” toe aan zijn achternaam.

Hij overleefde zijn zoon Anthony III, die als Opperkoopman van de VOC fortuin vergaarde in Bengalen. Uit Bengalen ontvangt Anthony II in 1789 waardepapieren ter waarde van 2600 gulden via het kantoor van de Heeren Zeventien van de Geoctrooieerde Oost-Indische Compagnie.

Grootvader Anthony Bogaardt I was meester scheepstimmerman in Dordrecht.

In 1757 vertrok Anthony III uiteindelijk met het schip de Osdorp waar hij tevens was aangemonsterd als kajuitsjongen. Binnen 3 jaar tijd wist hij zich op te werken met benoemingen tot assistent koopman in 1760 om daarna op 18-10-1771 zich te mogen vestigen als koopman. Na terugkeer uit de eerder genoemde krijgsgevangenschap in het Engelse kamp van 3-7-1781 tot 23-7-1784 werd hij benoemd tot hoofdadministrateur  en opperkoopman van de VOC benoemd voor alle bezittingen van Bengalen, waarna de titel van Resident hem werd verleend.

Sociaal wist hij zich goed te bewegen en kwam zo in aanraking met de gevestigde familie Immens. Hij trouwde op 28 feb 1768 Johanna Immens. Johanna was de dochter van Jhr. Andreas Franciscus Immens, onderkoopman en fiscaal voorde VOC van de factorij van Hougly, Chinsurah, Bangelane en Henrietta Cornelia Maria de Maregnault. Haar vader was de fiscaal voor de VOC van Ceylon, later opperkoopman te Batavia om later deel uit te maken van de Heeren XVII voor de Kamer van Delft.

In Chinsurah werd Anthony III ingewijd in de Vrijmetselaarsloge Solomon, waar hij de graad van gezel verwierf op 31-10-1770. Later was hij medeoprichter van de Loge Standvastigheid in Hougly in het jaar 1772.

Anthony III was goed bevriend met Cornelis van Citters met wie hij en een andere vriend, de VOC directeur Johannes Ross, het breed lieten hangen, omdat welvaart nu eenmaal gevierd moet worden. Diners met 50 gasten aan prachtig gedekte tafels terwijl de muziek speelde en voorstellingen werden gegeven. Dan werd er tot in de ochtend vrolijk gedanst.

Op 19-9-1788 stierf Anthony III, maar niet nadat hij zijn slaaf Condon en slavin Diana had bevrijd en een legaat had achtergelaten ten gunste van dienstbode en christenvrouw Pasquale vanwege haar jarenlange diensten en verzorging tijdens zijn ziekte. De twee huizen werden verkocht op 7 mei 1789. Een huis bevond zich op ongeveer 3 kilometer van Chinsura. Het had twee hallen met een benedenkamer en een grote bovenkamer, omgeven door vele belendende huizen in een grote tuin waar ook nog een tuinhuis was gebouwd. Het tweede huis was meer op dagelijks gebruik gericht met 4 slaapkamers, twee hallen, twee closet boudoirs en nog bediendehuizen.

De weduwe Johanna Elisabeth Immens met de 4 in Chinsura geboren kinderen bleven welverzorgd achter. Van de vier bleven echter alleen Anthony Theodoor(1771-1829) en Johanna Adriana(1772-1854) in leven. Zij trouwde na het overlijden van haar Anthony met Teunis van den Broek te Chinsurah. Deze overleed in 1796, waarna zij in het huwelijk trad met Dr. Johan Frederik Geisler, medisch arts in Chinsura en president van de Parel Visserij Compagnie. Zij scheidde van deze man in 1802 en vestigde zich in Setampur te Bengalen.

Dochter Johanna Adriana huwde de Brigadier Jacob van Renen uit Kaapstad. Anthony Theodoor maakte de Engelse bezetting van Bengalen mee, werd 2e Resident onder de Resident D.A. Overbeek.(Staatsalmanak 1822). Hij trouwde in 1798 met Catherina Hermine Regel.

Het tractaat van 17 maart 1824 markeerde het einde van de Nederlandse aanwezigheid op het Indiase subcontinent. Meer dan 100 factorijen werden in de loop van 1825 overgedragen aan de Engelsen en de grote uittocht van Nederlanders naar de andere koloniën zoals Suriname en Batavia was begonnen. De achterlating van familie van gemengd bloed moet problematisch geweest zijn getuige de vele nazaten van Burghers in India en Ceylon. Tegelijkertijd werd ook het tractaat van Batavia gesloten met de overdracht van de door de Nederlanders (Gouverneur Generaal Raffles) gestichte stad Singapore. Voordeel was dat nu Engels-Nederlandse conflicten over Sumatra waren beslecht. Sumatra was en blijft Nederlands en Atjeh blijft een soeverein Sultanaat totdat dit onhoudbaar bleek.

Anthony Theodoor vond werk als 2e kommies bij de Algemeen Secretarie in Batavia en werd later President van de Wees en Boedelkamer van Batavia. Hij overleed te Batavia in 1829.

Anthony Theodoor was net als vele anderen liever in India gebleven, maar had geen keus, omdat in 1795 de gevluchte stadhouder Willem V in Kew Gardens, het huis waar hij verbleef in zijn indolentie een verklaring had opgesteld.

Deze Verklaring van Kew behelsde de aanwijzing voor de bestuurders van Nederland en de overzeese gebieden om de gebieden in de Oost, dus India, Ceylon, Malacca en Nederlands Indië maar aan de Engelsen over te dragen. Gelukkig was deze stadhouder totaal niet bevoegd om dit te doen, omdat hij onder de Generale Staten van de Nederlanden ressorteerde, maar toch.

De Engelsen konden niet direct hun voordeel hiermee doen, maar dat deden ze uiteindelijk toch en wel met het Verdrag van Wenen. Het Verdrag van Wenen werd opgesteld om Europa na de desastreuze periode van het Napoleontische Imperium opnieuw in te delen.

Deze indeling maakte voornamelijk gebruik van verdeling langs de lijnen van het erfgoed van oude koninkrijken en andere adellijke lijnen. Vooral omdat de Nederlanden aarzelden om de Republiek weer op te tuigen en het volk in hun barre armoede weer om een Oranje riep, was dat voor Engeland genoeg om de zoon van de indolente stadhouder te bombarderen tot soeverein Vorst van de Nederlanden (Oostenrijk ging zelfs akkoord met toewijzing van de Habsburgse Nederlanden aan Willem I). Dit betekent uiteraard der zaak dat alle zakelijke goederen en landrechten aan diezelfde Souverein zullen toevallen. Hiermee werd via een omweg de Verklaring van Kew rechtsgeldig verklaard. Vanaf 1814 ging er een stroom van diplomaten naar Londen om de de schade te beperken. Een tijdelijk teruggave van de Indiase bezittingen was het gevolg tot 1824. Uiteindelijk werd bereikt dat via het Sumatra Tractaat een uitruil plaats vond van de Engelse rechten op Sumatra en Atjeh tegenover het opgeven van de exclusieve materiële rechten en handelsrechten op India Ceylon en Malakka met Singapore. Daar de Kaapkolonie al in Engelse handen was werd dit niet betrokken bij de onderhandelingen.

Duizenden Nederlanders verloren hun positie en hun dromen. Zij verhuisden vaak naar Java en Sumatra omdat vertrek naar Nederland, dat na de Franse bezetting  in diepe armoede en ellende was gedompeld, natuurlijk niet echt een optie was. Zo gingen ook de Bogaardts vrijwel allemaal naar Batavia en sommigen bleven in de nu Engelse gebieden, zoals op Malakka en Sri Lanka.

Anthony Theodoor werd in Batavia tweede kommies op de Algemeene Secretarie onder Johannes Hendrik de Waal.

De volgende 3 generaties Bogaardt leidden meestal als departementale ambtenaren een rustig en welvarend leven. De een deed het beter dan de ander en de familie waaierde uit over Indonesië  en maakte zo deel uit van de typische Oud Gasten bevolkingsdeel.

Vermeldenswaard zijn de zonen van Frederik Bogaardt. Theodoor Cornelis wordt een zeer geslaagd ondernemer in Singapore, waar hij oprichter is van de rederij naar het voorbeeld van de Nederlands-Indische pakket vaart The Blue Funnel Line, het koopmanshuis Mansfield, Bogaardt & Co in 1873 en de rederij Strait Steamships Company Ltd 1890. De ander zoon Frederik genaamd, werd planter en partner van het handelshuis Frazer Eaton in Soerabaja. Zo vergaarde hij een enorm kapitaal, dat zijn zoontje in Loosduinen fataal werd na een ontvoering om geld en helaas in paniek werd vermoord.                                  

Tweede Kamerlid Willem Hendrik Bogaardt 1862-1918

Willem Hendrik Bogaardt, de grootvader van Jopie Bogaardt, maakte zich rond 1900 druk over de opvattingen van de Regering en Volksvertegenwoordiging in Nederland over de Indische Zaak. Als oprichter en redacteur van de Java Post, naast zijn werk als Directeur van de PTT van Nederlands Indië, zag hij natuurlijk welke gevolgen die opvattingen zouden kunnen hebben indien zij politiek ingezet zouden worden. Vanuit Batavia stelde hij zich kandidaat als parlementariër voor de Rooms Katholieke Staats Partij ( hij was vanwege zijn huwelijk Katholiek geworden of zoals ook het verhaal gaat dat hij als controleur van de aanleg van telegraafkabels zo onder de indruk was geraakt van het goede werk der missiepaters dat dit reden was voor de overstap). Volgens het kiessysteem van die tijd moest hij zich eerst voor een gemeenteraad zijn gekozen. Dit was Breda op 5-4-1906. Hij was vanaf 1908  burgemeester was van Etten-Leur.

De Indo-Europeaan  Willem Hendrik was ervan overtuigd, dat hij de emancipatie van de Javaan en de Indo-Europese gemeenschap  kon dienen door zich als Indisch specialist in te zetten voor de Indische Begroting. Gezien hij het Javaans beheerste in woord en geschrift, zowel de spreektaal als het Kromo(hoog Javaans), werd hij dan ook als expert gewaardeerd in Kamer. Zo heeft hij daadwerkelijk bijgedragen aan autonomie van de Indische en Indo-Europese bevolking.  Zijn expertise bleek uit de vele amendementen op wetsvoorstellen. Zo was hij ervan overtuigde dat via de weg van de geleidelijkheid er gestreefd moest worden naar autonomie en zelfbestuur van Nederlandsch Indië. Dit bleek ook uit een amendement op het wetsvoorstel ten aanzien de Koloniale Raad, een wetsvoorstel van 1903 waar hij in 1916 opriep de inlandse bevolking eerst op te nemen in de burgerlijke stand alvorens direct kiesrecht te geven. Hij was dan ook niet tegen de hieruit voortgekomen Volksraad opgericht in 1918, waarschijnlijk om de in de eerste 2 decennia van de 20ste eeuw ontstane Inlandse politieke partijen en bewegingen te kanaliseren en stem te laten hebben in de ontwikkeling naar een Indonesië als zelfstandig onderdeel van het Koninkrijk. Hij waarschuwde wel voor het rechtstreeks planten van Westerse instellingen in de Aziatische cultuur.

De petitie Soetardjo van 1936 zou hij dan ook zeker hebben ondersteund:      “…… met het verzoek te willen bevorderen, dat een conferentie van vertegenwoordigers van Nederland en Nederlandsch-Indië worde bijeengeroepen, welke conferentie op den voet van gelijkberechtigdheid een plan zal hebben op te stellen, teneinde aan Nederlandsch-Indië langs den weg van geleidelijke hervorming binnen tien jaar, althans binnen een zodanigen tijd als de conferentie voor de uitvoering van de gedachte mogelijk zal achten, den staat van zelfstandigheid toe te kennen binnen de grenzen van artikel 1 van de Grondwet.”  Deze motie werd met een brede meerderheid in de Volksraad aangenomen en gold dus als bindend advies voor de Regering van het Koninkrijk. De motie werd echter in Nederland zowel in de 1e als de 2e Kamer verworpen.

Willem zag met lede ogen aan, zeker na uitroeping de Jihad door het Turkse Kalifaat in 1914(vooral gericht tegen vreemde overheersers), dat de de hindoe Javaanse cultuur steeds verder werd verdrongen door de agressieve jihadistische soennitische moslims. Hij zat hier op een lijn met Snouck Hurgronje.

De Pemuda´s tijdens de Bersiap van 1945 slachtten zo´n 20.000 Indo´s af naast de Nederlanders (vooral vrouwen en kinderen, die terugkeerden uit de Jappenkampen) en en andere buitenlanders met een beroep op die uitgeroepen Jihad.

Dodental van de Bersiap

Loe de Jong ging er vanuit dat tussen de 3.400-3.500 mensen werden gedood tijdens de Bersiap. H. Th. Bussemaker (2005) noemde een dodental van tussen de 3.500-20.000 en de Amerikaanse historicus William H. Fredericks kwam tot een aantal van 25.000-30.000 doden. Er is daarnaast grote discussie over het aantal mensen dat vermist werd, hoogstwaarschijnlijk in een massagraf verdween en nooit teruggevonden werd.

Wat wel met zekerheid gezegd kan worden is dat doordat deze mensen, waaronder Nederlanders, Chinezen, Ambonezen, Timorezen, Menadonezen en Indonesiërs, vlak na de Tweede Wereldoorlog en voor de onafhankelijkheid van Indonesië vermoord werden, de doden van de Bersiap, slachtoffers van moordpartijen op grote schaal, een tijd uit de publieke aandacht verdwenen. Ook leden van onze familie hebben onder deze gruwelijke tijd hun herinneringen. Zie dit verhaal van John Haalebos, zwager van Henri Bogaardt: Enkele fragmenten van herinneringen aan de ervaringen van John Haalebos tijdens WO II in Ned. Indië[2723]

Na de eerste Bersiap volgde een tweede periode, de zogenaamde tweede Bersiapperiode, in juli-augustus 1947, toen, mede onder invloed van de activiteiten rond de Eerste Politionele Actie, een golf van nieuwe moordpartijen plaatsvond onder (Indische) Nederlanders die na de Indonesische Onafhankelijkheidsverklaring voor de Indonesische nationaliteit hadden gekozen maar aan wiens loyaliteit getwijfeld werd.

Bron: Gruwelen der Bersiap: Moordpartijen op grote schaal , geschreven door Menke de Groot

Zijn zorgen over de radicale Islam laten echter onverlet, dat hij de emancipatie van de gewone moslim een warm hard toedroeg, zoals ook mag blijken uit de handelingen van de Tweede Kamer ten aanzien van de Sarekat Islam beweging.

Als lid van de Tweede Kamer was Willem Hendrik op 15 april 1915 benoemd als lid van de Staatscommissie inzake het voorbereidend onderwijs in Indië, in het bijzonder voor inlanders.

In de Bogaardt familie was neef  Drs. A. Th. (Archie)Bogaardt lid van het Indo Europeesch Verbond (IEV) van 1919. Deze werd later in het hoofdbestuur gekozen. Tijdens de oorlog was Archie burgemeester van Batavia en uit dien hoofde en als IEV vertegenwoordiger adviseerde hij de Gouverneur Generaal Tjarda van Starkenborgh Stachouwer om hervormingen in te voeren in het Indische Staatsbestel. Archie werd later de burgemeester van Rijswijk in Nederland.

Willem Hendrik was oprichter en 12 jaar lang de hoofdredacteur van de Java Post een katholiek weekblad, dat in december 1925 verdween en werd opgevolgd door De Koerier. Dit blad rapporteerde voornamelijk over de missie in de Indische Archipel en in Nederlands Nieuw Guinea.

Willem Hendrik was lid van de Koninklijke Natuurkundige Vereniging van Nederlands Indië.

Hij was ook de oprichter van de Indische Missie Vereeniging in 1912. Zie hierover de uitgave: Onze Missie in Oost- en West-Indië, Koloniaal Missietijdschrift van de Indische Missievereniging van 9-9-1922. Electr. Drukkerij Been, Claessens, Sittard 1922.

Eerst voorzitter diocesaan en plaatselijk comité KSA (Katholieke Sociale Actie) te Breda, later voorzitter Centrale Raad van de KSA (Katholieke Sociale Actie), vanaf 1911 tot 24 juli 1915.

Het Hollandse klimaat en de Spaans griep waren fataal voor Willem Hendrik. Hij overleed veel te vroeg op 14-11-1918. Zijn werk als Parlementariër was markant en significant te noemen, omdat hij de Nederlandse Regering telkens weer kon behoeden van misstappen, zoals de veronachtzaming van de noden van alle inwoners van Nederlands-Indië en de andere koloniën.

De expertise van de Indischman , zoals hij vaak werd genoemd in de kranten, en zijn wetsvoorstellen of amendementen werden tot aan de Tweede Wereld Oorlog geroemd. De Nederlandse pers had als enige kritiek, dat Willem vaak onverstaanbaar was of door zijn zachte stem of door zijn zwaar Indische accent.

De volgende publicaties zijn door hem nagelaten:

`Rechtvaardigheid en naastenliefde : voordrachten gehouden ter zevende sociale week Breda` door W.H. Bogaardt – september 1912, Leiden : Centraal Bureau voor de Katholieke Sociale Actie, 1913, 216 p.

`Bijdragen tot de kennis van de oeconomische en sociale toestanden in Nederlandsch-Indië`, W.H. Bogaardt, H. G. Van Alfen, 1905 – 222 pagina’s

`Gouvernements betrekkingen in Ned. Oost-Indië: gids voor hen, die eene gouvernements-betrekking in Ned. Oost-Indië wenschen te vervullen`, W.H. Bogaardt,Van Langenhuysen, 1913 186 pagina’s

Advocaat en Raadsheer Mr. Henri Bogaardt 1890-1968

Ondertussen had zoon Henri rechten gestudeerd in Leiden en had zich in 1915 gekwalificeerd als advocaat in Batavia. Daar begon hij bij het Advocaten kantoor Ruijs en Hoorweg aan de Kali Besar Oost te Batavia. Later had hij aan het Stadhuisplein in het gebouw van de Bankunie een groot advocaten kantoor Mr. H. Bogaardt Advocaat c.s. Het kantoor werd  al snel uitgebreid met de advocaten Mr. H.M. Meertens, Mr. H. Smits, Mr. A.A.J. de Neef, Mr. J.H.C. de Groot en Mr. W.M.H. Sänger. In 1915 volgde ook de benoeming tot advocaat en procureur bij het Hooggerechtshof te Batavia. Eervol ontslag op 15-11-1930 volgde bij vestiging in Nederland.

Hij was in Nederland getrouwd met Maartje Haalebos , een Hollandse, die zich goed en snel aanpaste aan de leefomstandigheden van Batavia.

Hun huis aan de Kebon Sirih 127 vulde zich 7 kinderen. Er waren twee auto´s nodig om al de kinderen naar school te brengen.

Naast zijn praktijk van advocaat en notaris gaf hij ook cursussen notariaat. Verder richtte hij met andere beleggingsmaatschappijen op, waarvan hij dan commissaris werd. Henri hield van mooie auto´s zoals blijkt uit het trotse bezit van een

Chalmers Touring van 1922.

 

Jopie Bogaardt met zusje Rietje en de broers Kees en Hans

Zij groeiden in Batavia op onder gelukkige omstandigheden. De Pasar Gambir van 1929 was voor Jopie en haar zusje Rietje een vrolijke tijd omdat zij op de eerste en tweede plaats kwamen van de autoped wedstrijd voor meisjes van 8 en 9 jaar!

<Jopie 4e van links

Het Maleis was de voertaal tot aan het noodgedwongen vertrek naar Nederland in 1929.

De gezondheid van enkele kinderen liet te wensen over en moeder vond het belangrijk dat de oudste jongens in Nederland naar school gingen.

                 

                                       Jopie 3e van links>

De bloeiende advocatenpraktijk werd opgezegd en Mr. Henri Bogaardt vertrok 20 juli 1929 naar Tilburg om een betrekking te aanvaarden als hoogleraar aan de Economische Hogeschool van Tilburg. Hierna vertrok het gezin naar Den Haag om in 1933 een mooi ruim huis aan de Surinamestraat 6  te betrekken.

Het vertrek werd gelaten aanvaard. De laatste kiekjes zijn dan ook nostalgisch te noemen. Bij Jopie is er altijd een zekere weemoed naar haar geboorteland gebleven. Althans, dat is op te maken uit de foto met z’n allen bij de auto op Kebon Sirih 1928. Jopie zit tweede van links op de treeplank.

Henri Bogaardt pakte hier werk op als advocaat, eerst in Haarlem en daarna in Den Haag. In 1936 werd Henri de secretaris van de Nederlandse Vereniging voor Luchtbescherming. Deze vereniging werd opgericht omdat de Regering naliet zorg te dragen voor de bescherming van burgers ondanks de evidente oorlogsdreiging. Hij werd uiteindelijk directeur van deze vereniging en kreeg de regering zover om wel zorg te dragen voor bomvrije kelders en andere beschermingsmaatregelen.

In 1942 werd hij benoemd als waarnemend voorzitter van het Scheidsgerecht voor de voedselvoorziening.

Het Nederlandsch Beheers Instituut benoemde hem directeur op 1 oktober 1946. Maakte later deel uit van de zittende magistratuur als de eerste President van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. Deze benoeming vond plaats op 1 juli 1955.

Het gezin Bogaardt ging het goed ondanks het feit, dat het in Indië vergaarde kapitaal grotendeels was verdampt tijden de beurskrach van 1929 en toch niet zuinigjes willen leven. Het huis op de Surinamestraat 6 in Den Haag werd als enige maatregel verwarmd door een grote kolenkachel op de onderste verdieping. De jongens deden het goed op school de R.K.  HBS Oostduinlaan 50 en waren matig sportief met hockey. Er werd veel gelezen en geciteerd uit boeken, vooral de onnozele boeken en dan vreselijk gelachen om verraderlijke grapjes. Pret leek wel een levensvoorwaarde. Hans vertrok naar zijn eindexamen als cadet van de KMA opleiding naar Indië voor de Militaire Administratie. Hij overleed daar in de oorlog.

Jopie

groeide op tot een meisje met de ambitie om het beste uit kinderen en kinderen met een beperking te halen. Haar ouders en broers vonden dat jammer en een verspilling van haar ‘goede hersens’ en probeerden haar een studie natuur of scheikunde op zich te laten nemen. Met de haar bekende koppigheid schreef zij zich voor de oorlog in voor een opleiding tot onderwijzeres methode Montessori. In de oorlog heeft zij lesgegeven aan kinderen met een handicap.  Door de oorlog ´40-´45 zat er weinig beweging in een onderwijscarrière en vatte zij het plan op om onderwijs te geven in haar geboorteland. Zij haalde het radicaal van Indisch ambtenaar. In het voorjaar van 1945 liet zij vast een pasfoto maken voor haar paspoort in voorbereiding op haar terugkeer naar het moederland Indonesië om haar bijdrage te leveren aan het herstel van Indonesië. In de opleiding tot Indisch ambtenaar werd haar Maleis op niveau gebracht om direct aan de slag te kunnen.

Zij was lid van de padvinderij en daarin actief speciaal voor de kleintjes. Zij las veel, maar was ook sportief met tennis en bridge.

Haar zusje Rietje is altijd ook haar beste vriendin gebleven. Op de foto links Rietje en rechts Jopie Bogaardt. Zusje Rietje ook wel Piet genoemd lukte het wel om terug te keren naar Indonesië met haar man Tom om daar op een theeplantage te werken. Het middelste meisje onbekend. Vermoedelijk Den Haag.

De oudste, Hans, ging voor de oorlog als KNIL officier terug naar Indie waar hij twee zonen kreeg. Hij overleed te Bandung.

Dit zijn zijn zoontjes Hans en Frank:

Hans en Frank waren met hun moeder Willy waren de oorlog doorgekomen als buitenkampers, maar hadden het daardoor ook erg zwaar. op het einde van de oorlog moesten zij nog steeds vluchten en verplaatsen. In Den Haag maakte grootmoeder Rietje Bogaardt-Haalebos zich zorgen over hen en verlangde erg naar hun overkomst naar Nederland. Dit is te lezen in de volgende brief aan haar brief aan broer John. Van John en Loekie Haalebos zagen we hierboven al hun wedervaren in de bersiaptijd. Handgeschreven_Brief Oma Bogaardt1946

Jopie ontmoette Leo de Waal tijdens de bevrijdingsfeesten in mei 1945. Zij kenden elkaar al wel eerder, want de familie De Waal woonde maar een deur verder als buren op de Surinamestraat 10.

Zij trouwden kort daarna op 6 oktober 1945 in Den Haag. Zij vertrok toen maar niet terug naar Indië.

De familie Bogaardt had zich vanuit Tilburg geriefelijk gevestigd op de Surinamestraat 6 in Den Haag. Hier zien we de woonkamer met Henri en Maartje, Kees en Margaret en Joost.

Zoon Maarten, Naan, interesseerde zich voor de natuurkunde en promoveerde in de nucleaire wetenschappen. Dit werd met een feestelijk diner samen met vrienden, zijn vader broers en zwager Leo de Waal gevierd.

Maarten werd de eerste directeur Urenco Nederland in Almelo in 1970. Hij maakte naam als Prof. Dr. M. Bogaardt in de nucleaire wetenschappen. Dit werd in 1982 beloond met het lidmaatschap van de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen.

Hij zag er toen zo uit: 

De eerste zoon Hans werd geboren ongeveer in dezelfde tijd als eerste zoon Toep van zusje Rietje.

De Bogaardt clan kwam vaak bij elkaar in de vorm van familieverjaardag of gewoon een kumpulan waar van het voedsel meestal weinig overbleef onder het adagium van rampasan. De sfeer was altijd gemoedelijk en met veel gelach gepaard gaand.

Na een gelukkig huwelijk met

Leo de Waal en het grootbrengen van vier jongens en een meisje, overleed Jopie op 85 jarige leeftijd te Rotterdam Josephine Elisabeth Bogaardt op 1 juli 2005.

---

Genealogie Bogaardt

I              Anthonie Bogaardt, geb. 16-3-1687 te Dordrecht, overl. 16-9-1756 te Den Haag tr. 16-12-1711 te Den Haag met Maria Verlengh, geb., dr. van Lowijs Verlengh, scheepstimmerman, geb.  5-10-1657 te Dordrecht en Catharina de Brieviers, kinderen:

1. Alida Catherina 1712 te Den Haag
2. Anthony 22-10-1713 te Den Haag
3. Johanna 1718 te Den Haag
4. Adriana 1721 te Den Haag
5. Catharina 1723 te Den Haag
6. Willem Adriaan 1725 te Den Haag
7. Alida Catharina 1738 te Den Haag
8. Anthony 1739 te Den Haag, volgt II
9. Johanna 1743 te Den Haag
10. Willem Adriaan 1747 te Den Haag
11. Adriana 1749 te Den Haag
12. Maria 1753 te Den Haag

II            Anthony Bogaardt, apotheker en eigenaar van huizen in Den Haag, wonende aan de Stille Veerkade Den Haag, Ordinaris Clerq (Algemeen secretaris) van het provinciaal Hof van Holland en Friesland, Commies van de Provinciale Rekenkamer van Holland, 1778 dirigerend lid van de Hollandsche Maatschappye der Weetenschappen (voorloper van de huidige De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen) , lid van de Comissie van de Economische Taks afdeling Den Haag, geb. 22-10-1713 te Den Haag, overl. 1789 te Utrecht,  tr. 25-8-1739 Cornelia Duijfhuis, ged. 28-3-1711 Nieuwe Kerk te Den Haag, overl. 17-3-1751 te Den Haag dr. van Abraham van Duijfhuys,  meester timmerman en aannemer, en Alida Middelwaart, kinderen:

1. Anthony 25-12-1740 te Den Haag, volgt III

tr. tweede 28-09-1751 te Oudewater met Vrouwe Catherina Petronella de Saint Viance de Puymège, geb. 5-1-1710 te Oudewater, overl. te Den Haag op 10 mei 1769, begr. te Oudewater 17 mei 1769 in de Grote Kerk. dr. van Jean Baptist de Saint Viance marquis de Puymège en Emmerentia van Liesveld.

1. Pieter 1748 te Den Haag, overl. Utrecht 5-9-1802, tr. Maria Hurau
2. Alida 1749 te Den Haag

III    Anthonie Bogaardt, ged. 25-12-1740 Den Haag, opperkoopman van de VOC, algemeen administrateur (als 2^e Resident) van de VOC factorijen te Bengalen, overl. 19-9-1788 te Hougly, India, tr. 28-2-1768 te Chinsurah Bengalen, India met Johanna Elisabeth Gerardina Immens, geb. 20-9-1752 te Chinsurah, India, dr. van Mr. Andreus Franciscus Immens,  geb.ca.1718 te Katwijk, overl. in 1765 te Chinsurah. Hij was advocaat en Fiscaal van Chinsurah, burgemeester van Hougly, Chinsura, Bengalen, India en Jkvr. Cornelia Maria de Maregnault, geb. 07-04-1725, overl. Bengalen 18-01-1762 , dr. van Johan de Buvry ridder de Mauregnault en Maria Agatha de Leeuw,

kinderen:

1. Maria Jacoba 1796, Chinsurah India
2. Johanna Adriana 1770, Chinsurah gehuwd met Lt-Kolonel Jacob van Reenen
3. Anthony Theodoor 11-11-1771, Chinsura, volgt IV
4. Alida Louisa 20-3-1776. Chinsurah India, gehuwd met Johannes Cornelis Heyning

IV    Anthony Theodore Bogaardt, geb. 11-11-1771 te Hougly, Chinsurah, India, lid Weeskamer van Batavia, overl. 16-7-1829 Koningsplein te Batavia, Indonesia, 2e resident van Cinsurah te Hougly, Bengalen, assistent koopman Ceylon, tr. 8-1-1798 te Bengalen, India met Catharina Hermine Regel, geb. 19-10-1775 te Madras, India, overl. 2-12-1859 te Batavia, Indonesia, dr. van Frans Regel, oud politieman te Katwijk, boekhouder en expediteur van de VOC Factorij te Hougly, Chinsura en Johanna Hermina Bliek, kinderen:

1. Johan Anthony, geb. 19-7-1795 te Chinsurah, India, bij resolutie dd 17 Juli 1824 nr 21 benoemd tot Kommies der 2de kl. voor den Landraad te Sourabaja, overl. Batavia 20-7-1830,tr. A.J.H.Bussingh, 4 kinderen
2. Jacobus Cornelis, geb. 4-7-1796 te Chinsurah, India
3. Maria Catharina, geb. 4-7-1797 te Chinsurah, India
4. Anthony Theodore, geb. 8-1-1798 te Chinsurah, India
5. Louise Isabelle, geb. 1798 te Chinsurah, gehuwd met Jhr. Jan Willem Frederik van Citters
6. Johanna Jacoba, geb. 29-4-1800 te Chinsurah, India
7. Johanna Marie Elisabeth, geb. 27-2-1802 te Chinsura, India, tr. met Samuel Helwig
8. Frank Daniel, geb. 25-9-1803 te Chinsurah, India, volgt V
9. Benjamin Tomas Cornelis, geb. 30-4-1805 te Chinsurah, India
10. Catharina Johanna Wilhelmina, geb. 26-3-1807 te Chinsurah, India, geh. met Charles Ferdinand Pahud de Mortanges
11. Tomas Cornelis, geb. 1808 Chinsurah, India, eerste klerk Algemeene Secretarie Hooge Regering te Batavia, tweede kommies Algemeene Rekenkamer van Batavia, 20-9-1834, gezaghebber van de afdeling Moco-Moco te Benkoelen
12. Fredrick, geb. 14-4-1810 te Chinsurah, India, overl. Palembang 18-12-1837 tr. Cornelia Adriana Vos, zoon Theodoor Cornelis Bogaardt, geb. 1835 te Batavia, tr. Anna Jacoba Martha de Harringy Brouwer, zn. Frederick
13. George Henry, geb. 10-11-1811 te Calcutta, India
14. Anne Amelia, geb. 4-12-1813 te Chinsurah, India,overl Batavia 17-10-1834 geh. met Charles Henry Antoine Carvalho, een zoon

V     Frank Daniel Bogaardt, geb. 25-9- 1803 te Chinsura, India, overl. 24-8-1835 te Koepang, Timor, Indonesia, assistent resident van Timor, tr. 10-12-1827 te Serampoer, Indonesia Diana Lavenia Bassett, geb. 27-10-1810 te  Serampoer, India, overl. 18-10-1858 te  Semarang, Indonesia, dr. van Kolonel Thomas Turner Bassett en onbekende inlandse vrouw, kinderen:

1. Eduard Thoma Theodoor, december 1829, overl. Timoer Koepang 20-6-1834
2. Louise Anna Lavenie, geb. 2-5-1831 Meester Cornelis, Indonesia
3. Charles Willem, geb. 14-8-1832 Meester Cornelis, Indonesia, volgt VI.1
4. Henry Charles, geb. 21-8-1833 Meester Cornelis, Indonesia, volgt VI.2

VI.1 Charles Willem Bogaardt, geb. 14-6-1831 te Meester Cornelis, Indonesia, overl. 21-3-1906 te Meester Cornelis, Indonesia, controleur van de uitvoerrechten en accijnzen te Batavia, tr. 22-11-1855 te Semarang met Elisa Albertina Tremio, geb. 3-11-1840 te Lassem, Indonesia, overl. 30-1-1865 te Semarang, Indonesia, dr. van Pieter Evert Tremio, geb. 16-6-1803, pakhuismeester te Samarang, belasting ontvanger en Christina Theodora de Nijs, geb. 10-9-1817 te Semarang, Indonesia, kinderen:

1. Louise Melvine, geb. 6-8-1856 te Semarang, Indonesia, tr. Louis Bongers
2. François Charles, geb. 23-3-1858 te Semarang, Indonesia, volgt VII.1
3. Willem Hendrik, geb. 19-2-1862 te Soerabaya, Indonesia, volgt VII.2
4. Theodorus Louis, geb. 2-7-1864 te Semarang, Indonesia, volgt VII.3
5. Albert George, geb.20-8-1866 te Semarang, Indonesia
6. Marie Alaide, geb. 10-4-1868 te Tjilatjap, Indonesia, tr. Lt. Kolonel Arnoldus Antonius Gaymans
7. Alexander Charles, geb. 4-6-1871 te Pasaroean, Indonesia

VII.1 François Charles Bogaardt, geb. 23-3-1858 te Semarang, Indonesia, overl. 29-12-1933 te Bandoeng, Indonesia, ambtenaar bij de Spoorwegen te Bandoeng, tr. 7-9-1883 te Batavia met Wilhelmina Louise Gerda van Bronckhorst, geb. 6-2-1867 te Semarang, Indonesia, overl. 1-1-1936 te Bandoeng, Indonesia, dr. van 1^e luitenant der infanterie van het O.I.L. Jan Hubert Meyndert van Bronckhorst en Jacoba Wilhelmina Elisabeth Philips, kinderen :

1. Theodora Louise Albertine, geb. 2-7-1884 te Batavia, Indonesia tr. 21-1-1918 Gerrit Jan Bel
2. Charles Henri, geb. 27-12-1885 te Buitenzorg, Indonesia
3. Willem Frederick Lodewyke, geb. 28-1-1887 te Batavia, Indonesia
4. Henri Eduard, geb. 7-8-1887 te Buitenzorg, Indonesia
5. Amanda Virginie, geb. 30-10-1881 te Buitenzorg, Indonesia, tr. 7-1-1910 Gustave Tenret
6. Johanna Elisabeth, geb. 4-11-1893 te Bandoeng, Indonesia, tr. 28-8-1916 Emile Leonardus Rouveroy van Nieuwaal
7. Sylvia Eleanora, geb. 15-6-1902 te Bandoeng, Indonesia
8. Archibald Theodoor, geb. 22-10-1908 te Buitenzorg, Indonesia
9. Christen Ferdinand, geb. 11-3-1910 te Buitenzorg, Indonesia

VII.2 Willem Hendrik Bogaardt, geb.19-2-1862 te Soerabaya, Indonesia, overl. 14-11-1918 te Breda, ambtenaar Inspecteur bij de PTT van Nederlandsch Indië, lid van de Tweede Kamer voor de KVP, 25-6-1889 katholiek gedoopt, tr.  Josephine Antoinette Holdert, geb. 14-6-1866 te Amsterdam, dr. van Hendrik Marinus Johannes Holdert, geb. 11-8-1835, overl. 5-9-1918, klerk bij de Burgerlijke Stand te Amsterdam, boekdrukker en uitgever, medeoprichter van de Echo bij Holdert & Co ( o.a. “De Telegraaf”), gevestigd op het Rokin en daarna in de Felix Meritis te Amsterdam en Cornelia Johanna Ruppert, geb. 9-5-1839 te Amsterdam, overl. 15-2-1919, kinderen:

1. Henri, geb. 10-7-1890 te Batavia, Indonesia, volgt VIII.1
2. Eddy Charles, geb. 25-5-1892 te Batavia, Indonesia
3. Willem Bogaardt, geb. 1895 te Batavia, verdronken Tilburg 3-4-1912
4. Josephine Agnes Antoinette, geb. 17-8-1897 te Breda, tr. 1e Theodorus Antonius Smit en 2e Timmerman
5. Betsy Petronella Wilhelmina, geb. 15-9-1900 te Soerabaya, Indonesia, tr. Jan Knaap

VIII.1     Mr. Henri Bogaardt, geb. 10-7-1890 te Batavia, Indonesia, overl. 15-9-1968 te Den Haag, advocaat in Batavia, Haarlem en Breda, lector Tropische Economie aan de Universiteit van Tilburg, 1939 mede oprichter en secretaris van de Nederlandse Vereniging voor Luchtbescherming, 1942 waarnemend voorzitter van het Scheidsgerecht voor Voedselvoorziening, 1945 lid van de Raad van Beroep,1946 directeur van het Nederlands Beheersinstituut(NBI), 1955 Voorzitter van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven tot 18 juli 1960, ,  1960 ridder in de orde van de Nederlandsche Leeuw, tr. 7-9-1915 te Den Haag met Maartje Anna Jacoba Haalebos, geb. 26-11-1891 te Hoorn, overl. 24-11-1960 te Den Haag, dr. van majoor der infanterie François Cornelis Karel Haalebos en Lucretia Jacoba Boldingh, kinderen:

1. Willem Hendrik, geb. 17-5-1916 te Batavia, Indonesia
2. Cornelis Henri, geb. 29-7-1917 te Batavia, Indonesia
3. Maartje Josephine Lucretia, geb. 12-8-1918 te Batavia, Indonesia, tr. T. Sänger
4. Josephine Elisabeth, geb. 27-12-1919 te Batavia, Indonesia, tr. L. de Waal
5. Anthony Jan, geb. 28-1-1921 te Batavia, Indonesia
6. Maarten, geb. 2-4-1922 te Batavia, Indonesia
7. Franck Daniel, geb. 29-5-1924 te Batavia, Indonesia
8. Andries Matthijs, geb. 13-4-1927 te Batavia, Indonesia
9. Joost Wicher, geb. 30-3-1936 te Den Haag